Zespół Ludowy "Ziemia Sanocka"


 


     Na podwalinach przygotowywanych w ciągu szeregu lat, bo sięgnąć należy do okresu przed I-szą wojną światową a także do okresu międzywojennego przez różne inicjatywne grupy kulturowego zainteresowania, inspirowane nie jednokrotnie przez niektórych członków rodziny miejscowych właścicieli posiadłości ziemskich a także ciała pedagogiczne miejscowej szkoły powstało na terenie wsi Nowosielce Kółko Teatralne. W ambitnej swej działalności wystawiając liczne sztuki teatralne przyczyniało się też do podtrzymywania polskości, regionalnych obyczajów oraz lokalnego folkloru w różnych okresach historycznych przez które przechodził Region Podkarpacia na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Prężna działalność tegoż kółka teatralnego oraz  Koła Gospodyń Wiejskich a także grup inicjatywnych w Szkole Podstawowej w Nowosielcach prowadzonych w ostatnim półwieczu XX-tego wieku przez nauczycielki wśród których na wyróżnienie zasługują Janina Bednarczyk, Gizela Rożek, Wanda Dąbrowska i inne przyczyniło się do założenia wpierw Amatorskiego Zespołu Pieśni i Tańca Wiejskiego Domu Kultury w Nowosielcach a przekształconego z czasem w Regionalny Zespół Ludowy „ZIEMIA SANOCKA” Ochotniczej Straży Pożarnej w Nowosielcach.

         Zespół ten założony został w 1972 roku z inicjatywy wielkiej propagatorki artystycznego ruchu ludowego Heleny Szajnowej, oraz niektórych członków ówczesnego Zarządu Ochotniczej Straży Pożarnej w Nowosielcach z wyjątkowo zaangażowanym w dzieło wiejskiego folkloru Prezesem Zarządu Edwardem Pietrzkiewiczem. Zespół od tej pory działa właśnie pod patronatem Ochotniczej Straży Pożarnej w Nowosielcach.

         W swoim pierwszym programie Zespół zaprezentował sztukę teatralną p.t. „POLSKIE GODY WESELNE” ze szczególnym uwzględnieniem regionalnego folkloru .W sztuce tej zaangażowanych było ponad trzydzieści osób a  w pracach organizacyjnych przy przygotowywaniu do wystawienia tej sztuki nie można pominąć Stanisława Burczyka , który swym zaangażowaniem porywał innych, a monologi „Sołtysa Kierdziołka” przez niego wygłaszane w późniejszych programach zespołu pozostają nam w pamięci na długi czas. W tym krótkim rysie historycznym nie można pominąć również przyjaznego podejścia Piotra Przybosia - Szefa Kapeli i Zespołu „BUKOWIANIE” z Bukowska , który na pierwsze spektakle naszego zespołu chętnie udostępniał kostiumy Bukowian . Jeżeli już o kostiumach , to należy wspomnieć że pierwsze własne kostiumy oraz część instrumentów muzycznych zespół nasz otrzymał w ramach odpisów likwidacyjnych od Zespołu Pieśni i Tańca Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie – (po zmianie nazwy w późniejszym terminie aktualnie Zespół PiT „KRAKUS”), dzięki staraniom Edwarda Litwina, ówczesnego studenta w AGH, dobrze zaprzyjaźnionego z krakowskim zespołem, zaś ich transport z Krakowa do rodzinnych Nowosielec zrealizował Ryszard Nowak przy dużym zaangażowaniu i koleżeńskiej pomocy Włodzimierza Kozieradzkiego.

         35 lat działalności zespołu to historia w którą wplatały się najprzeróżniejsze chwile , ciekawe sytuacje i nieoczekiwane okoliczności. W działalności zespołu w tym okresie wzięło udział ponad 200 osób, z których aktualnie wiele opuściło rodzinne strony, wyjeżdżając poza granice Nowosielec, poza granice kraju, a nieliczni również za wielką wodę aby tam rozsławiać dobre zwyczaje Podkarpacia oraz piękno Sanockiej Ziemi .

         Nie do rzadkości należy, że w zespole występowały lub nadal występują całe rodziny a także dwa czy trzy pokolenia tych rodzin równocześnie . Wymienić by tu należało rodzinę Tadeusza Węgrzyna, jako najstarszego występującego w pewnym okresie czasu w naszym zespole wraz z synem Mieczysławem oraz wnukami i wnuczkami.

         Podczas tej trzydziestopięcioletniej działalności miały miejsce również zespołowe romanse i miłostki, co m. in. w rezultacie doprowadziło do powstania zespołowych małżeństw Wilhelminy i Edwarda Litwinów, Janiny i Mieczysława Węgrzynów, Anety i Mariusza Michalskich, oraz Magdaleny i Piotra Burczyków, które to małżeństwa pozostają w stałej sympatii dla zespołu za los jaki im ten zespół zgotował.

         Zespół podczas swej działalności przeżywał różne chwile wzlotów i upadków należy tu podkreślić okresy bardzo prężnej działalności jak również chwile czasowej stagnacji .Tak też było w 1985 roku, gdy po chwilowym zastoju w działalności z inicjatywy mocno zaangażowanego w życie zespołu ówczesnego Prezesa Zarządu OSP Nowosielce - Edwarda Pietrzkiewicza , zostaje reaktywowana działalność zespołu prowadzona w tej formie do chwili obecnej .

         W repertuarze przedstawianym od 1972 roku Zespół „ZIEMIA SANOCKA”, oprócz regionalnych obrzędów weselnych prezentuje liczne programy artystyczne, dopasowywane do aktualnych potrzeb i okoliczności, a w nich piosenki oraz tańce z przyśpiewkami regionu krośnieńskiego, rzeszowskiego oraz haczowskiego.

         Skład zespołu w tym okresie ulegał licznym zmianom i aktualnie w zespole występują : grupa muzyczna-kapela, dwie grupy taneczne, połączona grupa wokalna a także grupa dziecięca oraz soliści.

         Zespół w okresie swej trzydziestopięcioletniej działalności koncertował  ponad 380 razy (wg. prowadzonych notatek 386) przy różnego rodzaju okazjach. Brał wielokrotnie udział w przeglądach i festiwalach takich jak : Solińskie Lato, Krośnieńska KROPA, DNI SANOKA, DNI JASŁA, AGROBIESZCZADY , Przegląd Kapel i Zespołów Pieśni i Tańca Regionu Pogórza .Dziewięciokrotnie uczestniczył w Ogólnopolskich Spotkaniach Zespołów Scenicznych  Ochotniczych Straży Pożarnych w Paczkowie koło Opola oraz w Opatowie i Krynicy, gdzie w swej kategorii otrzymywał liczne wyróżnienia i nagrody. Zespół wystąpił również podczas I-szego, II-giego i III-ciego Regionalnego Przeglądu Zespołów Scenicznych OSP w 1997, 1999 i 2001 roku na scenie Opatowskiego Domu Kultury w Opatowie województwo świętokrzyskie, zaś w 2003 roku w Ciechocinku a w 2005 roku w Krynicy Górskiej. Zespół brał udział w VIII Festiwalu Piosenki Strażackiej w Ciechocinku oraz w dziesięciu z dotychczas zorganizowanych „Przeglądach Kapel i Zespołów PODKARPACIA”, czterech „Zagórskich Przeglądach Kapel i Zespołów”, trzech Przeglądach Kapel w Rymanowie Zdroju, folklorystycznej imprezie p.n. „BOJKOWIANY” w Ustrzykach Dolnych oraz w otwarciu europejskiej imprezy ekologicznej w Sanoku pod nazwą EURO EKO MITING - BIESZCZADY-96. Zarówno sama kapela zespołu jak i cały zespół prezentowały swoje występy również na scenach Słowacji w ramach wymiany kulturalnej przygranicznych regionów Podkarpacia.

W 2000-nym roku zespół „Ziemia Sanocka”, jako jedyny w tej kategorii reprezentant Województwa Podkarpackiego uczestniczył w ogólnokrajowej imprezie zespołów scenicznych OSP w Warszawie pod nazwą „Jubileuszowy koncert MUZYKANTY 2000” rozsławiając regionalny folklor oraz piękno Sanockiej Ziemi .

         Zespół koncertował również wielokrotnie przy okazji Wojewódzkich, Rejonowych oraz Gminnych Zawodów Sportowo-Pożarniczych na terenie województwa krośnieńskiego a następnie podkarpackiego oraz podczas XXVIII Finału Krajowego Turnieju Wiedzy Pożarniczej w Rakszawie(2005 rok), umilając tym samym czas braci strażackiej, biorącej udział w zawodach.

         Regionalny Zespół Ludowy „ZIEMIA SANOCKA” w 1993 roku wystąpił m. in. ze swym koncertem podczas Krajowego Zjazdu Komendantów Rejonowych Państwowej Straży Pożarnej, który odbywał się w Szkole Chorążych Pożarnictwa w Krakowie, a w 1989 roku reprezentował krajową Straż Pożarną występując na V-tym Przeglądzie Amatorskich Zespołów Artystycznych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych „PAZA-89” w Puławach.

         Warto podkreślić że w 2000-nym oraz w 2006-tym roku zespół dokonał dwóch nagrań dźwiękowych najlepszych fragmentów swojego repertuaru (nagrania na kasecie magnetofonowej i płycie CD sfinansowane zostało w całości przez Starostwo Powiatowe w Sanoku, zaś wydania płyt dokonano w ramach programu operacyjnego i finansowym wsparciu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie oraz Urzędu Gminy w Zarszynie.

         W czasie prowadzenia działalności Zespołu przez jego szeregi przewinęły się dziesiątki a nawet setki osób, przy czym należy zauważyć z większym lub mniejszym powodzeniem ciągłe zainteresowanie pracą zespołu przez miejscową młodzież i dzieci szkolne .

         Kapeli zespołowej od początku istnienia przewodzi Pan Augustyn Węgrzyn, niejednokrotnie przy wydatnim wsparciu Pana Czesława Owada , kierownikiem administracyjnym Zespołu jest Pan Mieczysław Węgrzyn a kierownikiem artystycznym całego Zespołu Pan Edward Litwin.

         Z dumą oraz ogromną satysfakcją należy odnotować kolejny jubileusz zespołu – w bieżącym roku wybija zespołowi 35-ta rocznica jego założenia a co za tym idzie pokaźnego już jak na typowo amatorski zespół stażu w propagowaniu ludowej kultury podkarpackiego regionu.

         Przedstawiając ten stosunkowo krótki rys historyczny Zespołu nie sposób jest wymienić wszystkie fakty, wszystkie szczegóły, wspomnieć o wszystkich osobach bardziej  lub mniej  związanych  z istnieniem zespołu ,bardziej lub mniej zaangażowanych w jego działalność, wymagałoby to bowiem przedstawienia niemałej objętości wydawnictwa literackiego, no bo przecież trzydziestu pięciu lat nie można zmieścić na trzech stronach maszynopisu. Za jakiekolwiek pominięcia faktów oraz wszelkie niedociągnięcia w tym zakresie w imieniu kierownictwa zespołu bardzo gorąco przepraszam. Dlatego też wszyscy, którzy w jakikolwiek sposób byli podczas tego minionego trzydziestopięciolecia związani z działalnością Regionalnego Zespołu Ludowego „ZIEMIA SANOCKA” niechaj wiedzą o tym i to osobiście odczuwają, że są nadal w gronie zespołu, tworząc wspólną artystyczną rodzinę na osnowie przepięknego podkarpackiego folkloru oraz cudownej Sanockiej Ziemi.

 

Nowosielce, maj 2007 rok

Autor opracowania: Edward Litwin

 

Copyright by OSP Nowosielce. Wszelkie prawa zastrzeżone.